Liburuaren lehendabiziko kapituluetako batean, Koaderno handia honen protagonistak diren anaia bikiek honela idazten dute beren koadernoan: "Sentimenduak adierazten dituzten hitzak lausoak dira oso. Hobe da horrelakoen erabilera saihestea eta gauzak, gizakiak eta norbera deskribatzera mugatzea; hau da, gertaeren azalpen hutsera".
Bi mutiko hauek zazpi bat urte dituztenean amak amonaren etxera eramaten ditu. Ordura arte ama eta haurrak hiri handian bizi ziren, baina Bigarren Mundu Gerra garaiko giroa dela eta, mutilak amona bizi den hiri txikira bidaltzea erabakitzen du amak, han seguruago egongo direlakoan.
Ordutik aurrera gerra, amona, hiri txikia eta honetako gizartea izango dira haurren bizi giroa. Bertan bi anaiek bizitzaren norabideak, zentzua eta sekretuak asmatuko dituzte. Horrela, mutiko hauek beren ikasketa prozesuari hasiera emango diote. Eta ikusi, entzun, ezagutu, aztertu, ikasi eta egiten duten guztia koaderno handi batean idatziko dute, liburuari izenburua ematen dion koaderno handian.
Euskaldunon Egunkaria, 1997-10-25
Agota Kristof Hungarian jaio zen, 1935ean. Sorterrian zegoen errepresio politikoaren ondorioz, artean neskatila zela, jaioterritik alde egin zuen 1956an. Europa zatikatzen zuen muga zeharkatuz, Suitzako frantses hiztunen kantoi batean hartu zuen babes, Neuchatel-en hain zuzen ere. Handik aurrera, errefuxiatu bizitza gogorra pairatu zuen. Dena zen arrotza lurralde hartan. Pertsonak, hizkuntza, egoera... Bost urte eman zituen erloju-fabrika batean lanean. Urtebetez frantsesa ikasteko beka bat erdietsi zuen arte. Aurrera bere bizitza erabat aldatu zen; idazten hasteko erabakia hartu zuen. Bizi izandako esperientzia mingotsetik nola errealitate gordinetik ihes egiteko terapia modura. Pixkanaka, bizi zen tokian errotuta sentitzen hasi zen. Horregatik hautatu zuen frantsesa komunikazio hizkuntza bezala. Hala ere, deserri sentsazioa nagusi da oraindik bere bihotzean. Sentsazio horrek zipriztintu ditu bere liburu guztiak. Antzerki lanak idazten hasi bazen ere, "Koaderno Handia" eleberriarekin lortu zuen ospea. Dagoeneko 30 hizkuntzatara itzulita dago, baita euskarara ere (Alberdania argitaletxea). Ondotik etorri ziren trilogia biribil bat osatu zuten beste bi lan: "Froga" eta "Hirugarren gezurra". Agota Kristofen estiloa berezia da oso; leuna baina zuzena, egiatia eta poetikoa. Erritmo biziko prosa darabil, elkarrizketez josia. Arestian esan bezala, deserriaz hitz egiten digu sarri, arrotz izatearen kondizioaz. Tristura tonu batek zeharkatzen ditu bere liburuak; baina tarteka, tristura horrek uzten dituen zirrikituetan, maisuki barneratzen ditu umorea eta ironia. Duela gutxi, Alberdania eta Elkar argitaletxeek zuzenduriko "Klasikoen bilduman", Agota Kristofen beste liburu bat kaleratu dute: "Atzo". Gozamenerako aukera aparta.
No hay comentarios:
Publicar un comentario