Bilduma honetan ageri diren kontakizunak “fantasia” hutsak, edo ia hutsak dira –nahiz eta batzuetan erakutsi morala egon; baina kontakizunak hain dira indartsuak, non erakutsiaren eranskinak ez baitie ia eragiten–. Aspaldiko kontuak kontatzen zaizkigu, baina modernoak dira iaz argitaratuak izan balira bezala. Esan izan da, Hawthorne eta Poe konparatuz, Hawthorneren ipuinak ametsak direla, eta Poerenak amesgaiztoak. Ez da horrela guztiz: Hawthornerenak ere amesgaiztoak dira. Baina Hawthorneren pertsonaiak, Poerenak ez bezala, “herriko” jende “xume”, “zintzoa” dira: haurtxoak, amak, amonak, nekazariak, errementariak, apaizak, mundurik ikaragarrienak sortzeko gai direnak; bereziki, elkartzen direnean, gizabanako izatetik masa izatera igarotzen direnean; katarsiak edo histeria kolektiboak jotzen dituenean; gezurrik handienak sinetsirik, denak bat eginda, astakeria lazgarrienak egiteko gai direnean.
Miguel Strogoff, el correo del zar. (título original en francés Michel Strogoff. De Moscou à Irkoutsk) es el título de una novela del escritor francés Jules Verne. Publicada en Magasin d’Education et de Récréation del 1 de enero de 1876 (volumen 23, número 265) al 15 de diciembre de 1876 (volumen 24, número 288). Íntegramente como un volumén doble el 13 de noviembre de 1876, incluía el cuento Un drama en México.
